BERNEŃSKI PIES PASTERSKI
Berneński pies pasterski – jedna z ras psów, należąca do sekcji szwajcarskich psów pasterskich. Zgodnie z klasyfikacją amerykańską, należy do grupy psów pracujących. Typ dogowaty.
Rys historyczny:
Przodkowie dzisiejszych berneńskich psów pasterskich dotarli na tereny Szwajcarii wraz z legionami rzymskimi. W latach 20. XX wieku odkryto czaszkę psa sprzed około 4000 roku p.n.e. Znaleziono także pozostałości czaszek potwierdzające obecność psów w typie współczesnego berneńskiego psa pasterskiego, pomiędzy 1000–600 r. p.n.e. nad Jeziorem Zuryskim. Pozwala to sądzić, że tego typu psy żyły na terenach szwajcarskich przed przybyciem Rzymian.
Odkryto tę rasę na przełomie XIX i XX wieku, na terenach Prealp w okolicach Schwarzenburga. Psy te występowały także w dolinie Emmental, niedaleko Berna i Burgdorfu jako psy stróżujące obejścia oraz zwierząt hodowlanych, a także jako psy zaganiające. Gdy na terenach nizinnych Szwajcarii zaczęły powstawać w dużej liczbie serownie, berneńczyki wykorzystywano dodatkowo jako psy transportujące, zaprzęgane do wózków z nabiałem. Opisywano je wówczas jako duże, masywne zwierzęta z głową o mocnej budowie i najczęściej czarnym umaszczeniu (wierzono, że czarne psy odpędzają złe duchy, dlatego preferowano taką maść).
Pod koniec XIX w, w małej miejscowości Dürrbach, za sprawą tamtejszego oberżysty, który hodował i sprzedawał gościom trójkolorowe psy, rasa zyskała pierwszą oficjalną nazwę; brzmiała ona Dürrbachler. W 1899 roku powstał Związek Kynologiczny „Berna” zrzeszający hodowców psów rasowych z kantonu berneńskiego. Pierwszym inicjatorem powstania czystej hodowli berneńskiego psa pasterskiego był, żyjący w latach 1867 – 1945, Fritz Probst. Po międzynarodowej wystawie w Bernie w 1904 roku, psy tej rasy zostały zauważone i docenione przez środowisko kynologów. Od tamtej pory zaczęło wzrastać także zainteresowanie tą rasą osób o wyższym statusie materialnym, takich jak handlowcy czy fabrykanci.
Jednak panująca wówczas moda na bernardyny, sprawiła że berneńczyk był mniej popularny. Na początku XX w profesor Albert Heim i Franz Schertenleib odnaleźli kilka psów na terenie szwajcarskich farm i rozpoczęto ratowanie rasy.
W 1907 roku założono Schweizerische Dürrbach-Klub i opublikowano pierwszy wzorzec. Nazwę Dürrbachler zmieniono na Berner Sennenhund – berneński pies pasterski. W 1913 roku rasa została uznana przez Szwajcarski Związek Kynologiczny.
Wygląd:
Budowa:
Berneński pies pasterski jest mocny, duży, lecz nie ociężały. Długi ogon, bujnie owłosiony, trzymany jest nisko podczas spoczynku, uniesiony nie powinien sięgać powyżej linii grzbietu. Ciemnobrązowe oczy są owalne. Uszy osadzone wysoko swobodnie opadają wzdłuż policzków.
Prawidłowe proporcje sylwetki psa:
Szata i umaszczenie:
Szata: włos: długi, błyszczący, prosty lub lekko sfalowany.
Umaszczenie: kruczoczarna maść podstawowa z ciemnym brązowo-czerwonym podpalaniem na policzkach, nad oczami, na wszystkich czterech kończynach i na klatce piersiowej, z białymi znaczeniami według wzoru: czysto biały, symetryczny rysunek na głowie: biała strzałka, która się rozszerza symetrycznie w kierunku nosa, tworząc białe znaczenie na kufie.
Strzałka na czole nie powinna zachodzić na brązowe plamy nad oczami, a białe znaczenie na kufie powinno sięgać najwyżej do kącików warg. Białe, umiarkowanie szerokie znaczenie przechodzące z podgardla na klatkę piersiową. Pożądane: białe łapy, biały koniec ogona, tolerowane: mała, biała plama na karku, mała, biała plama przy odbycie.
Zachowanie i charakter:Psy tej rasy są łagodne i przyjazne w stosunku do ludzi. Tolerują dzieci i są wobec nich ostrożne, cierpliwe i opiekuńcze. Nie są agresywne w stosunku do gości, przechodniów czy innych zwierząt. Mimo to posiadają instynkt stróża – zaniepokojone alarmują. Wymagają bliskiego kontaktu z człowiekiem, a pozbawione otoczenia ludzi stają się lękliwe. W ich rozwoju i wychowaniu bardzo ważną rolę pełni wczesna socjalizacja z różnymi przedmiotami i sytuacjami - zapoznanie psa z jak największą ilością nowych sytuacji najlepiej przeprowadzić do 16 tyg. życia szczeniaka. Potrzebują sporo ruchu.
Użytkowość:Berneński pies pasterski obecnie jest hodowany jako pies rodzinny, pełni też rolę stróża. Sprawdza się w terapii chorych, pracuje z osobami niepełnosprawnymi. Nadaje się do szkolenia na psa towarzyszącego, tropiącego i ratowniczego – lawinowego oraz gruzowego. Ze względu na swoją wagę rzadko startuje w konkursach na sprawność i zwinność (agility), ale może brać udział w konkursach posłuszeństwa (obedience).
Zdrowie i pielęgnacja:
Berneńskie psy pasterskie żyją około 7-8 lat. Jest to mniej niż dla psów innych ras o podobnej wielkości. Są szczególnie podatne na nowotwory. Szacuje się, że są one przyczyną ok. 40% zgonów tych psów. Wśród innych schorzeń dominują:
Rasa ta jest wrażliwa na wysokie temperatury, dlatego, że wywodzi się z terenów wysokogórskich. Ma skłonności do nadwagi. Szata berneńczyka wymaga regularnego szczotkowania (min. 2 razy w tygodniu), zwłaszcza w okresie wymiany włosa. Sierść może się kołtunić, zwłaszcza w okolicach uszu.
Popularność:
Berneński pies pasterski jest rozpowszechniony na wielu kontynentach. W Stanach Zjednoczonych istnieje Klub Berneńskiego Psa Pasterskiego, istnieją także hodowle tej rasy na kontynencie Ameryki Południowej i w Japonii.
Berneńczyki przybyły do Polski z Czech pod koniec lat siedemdziesiątych. Pierwszy polski miot przyszedł na świat w 1981 roku. W ostatnich latach odnotowuje się wzrost zainteresowania tą rasą.